Çocuğunuz sağlıklı mı yürüyor?
Her çocuk emekler ve sonrasında yürür. Ancak ile adımlarını atmaya başladığı andan ilk ayakkabı seçimine kadar olan bu süreçte, çocuğunuzun ayak sağlığının ne kadar önemli olduğunun farkında mısınız?
Yürüteç kullanmanın yararları/zararları neler?
Çocuklarda yürüme refleksi yaklaşık 13 ay ile 18 ay arasında ortaya çıkmaktadır. Yürüme kalça ve diz ekleminin beraber gerçekleştirdiği kompleks bir harekettir. Her iki ekleminde etrafında bulunan kasların gerekli gelişimlerini tamamlamasıyla yürüme ortaya çıkar. Yürüme öncesinde emekleme bunun için bir hazırlık dönemidir. Çocuklarda yürümenin tetiklenmesi amacıyla yürüteç kullanılması hem kalça ve diz ekleminin olumsuz gelişimine hemde yürüme için gerekli kas gelişiminin doğru şekilde oluşturulamamasına yol açtığı için önerilmektedir. Ayrıca yürüteç kullanımıyla kalça ekleminin düzeninin bozulması gibi sorunlarda ortaya çıkabilmektedir.
Bir yaş ve sonrasında ayakkabı secimi nasıl olmalı? Yürüyüş ayakkabıları hakkındaki dusunceleriniz neler?
Bebeklerde ve erken dönem çocuklarda ayak kavisini destekleyen adele yeteri kadar gelişmemiştir. Bu kasın gelişimi ve ayak kavisinin oluşumu yaklaşık 4-5 yaş civarında olmaktadır. bu sebeple 4-5 yaşına kadar çocuklarımızın bir çoğunun ayak yapısı düz tabanlığa benzemektedir. Ayakta bu kasın gelişimi tamamlanana kadar kullanılacak olan ayakkabıların iç destekli ayakkabılar olmasına bu sebeple özen gösterilmelidir. Ayrıca çocuklarda ilk 4-5 sene içerisinde ayak numarasının büyümesi belirli bir düzen göstermez . Ani büyümeler sonrasında ayak parmaklarında şekil bozukluklarının gelişmemesi için ayak ön bölümünün yuvarlak ve geniş olduğu ayrıca yaklaşık olarak yarım numara büyük ayakkabıların tercih edilmesi önerilmektedir. Çocuklarda yürüme refleksinde ayagın yerle teması önemli bir etken olduğu için ilk 18 ayda giyilen ayakkabıların mümkünse patik tarzında olması, ayağın yeri algılama niteliğinin arttırılması için 18 aya kadar mümkün olduğunca ayakkabısız yada patik tarzında ayakkabı tercih edilmelidir. 18 aydan sonra tercih edilen ayakkabıların erişkin ayakkabılar gibi DEĞİL iç destekli önü yuvarlak ve geniş esnek ve yaylanabilen ayakkabılar olmasına özen gösterilmelidir.
Bebeklerde düz tabanlık, içe doğru basma gibi sorunlar sonradan düzeltilebilir mi veya oluşumu önlenebilir mi?
Çocuklarda içe basma problemi çeşitli farklı sebeplerden dolayı oluşabilir. Kalça ekleminin doğumsal açı farklılıkları , kaval kemiğinin doğumsal açı farklılıkları ve düz tabanlık içe basmanın en sık sebepleridir. Kalça ve kaval kemiğinden kaynaklanan problemlerde herhangi bir tedaviye gerek olmaksızın bu problemler kendiliğinden 11-12 yaş civarında düzelmektedir. Düz tabanlık probleminde ayak kavisini destekleyen adele yeter miktarda çalışmadığı için ayak içe basarak yaylanmasını gerçekleştirmektedir. Bu çocuklarda ayak içe dönerken topuk dışarı doğru döndüğü izlenmektedir. çocuklarda var olan düz tabanlık düzelecekse kendiliğinden düzelmektedir. Ancak genetik olarak varlığı söz konusu ise ayak ömür boyu bu yapıda kalacaktır. Bu çocuklarda kullanılacak olan tabanlıklar ayak kavisini düzeltmek amacıyla değil hastanın bu probleme bağlı gelişmesi ihtimal olan topuğun dışa kayması başparmağın içe dönmesi gibi sıkıntıları engellemek içindir. Ayrıca tabanlık kullanımı bu hastalarda ortaya çıkabilecek olan ERKEN YORULMA , KOŞMA GÜÇLÜKLERİ , SPORTİF PERFORMANS DÜŞÜKLÜĞÜ gibi problemlerin oluşmasınıda engeller. Bu tür şikayeti olan çocukları düz tabanlık ön tanısı ile ortopedi ve travmatoloji uzmanlarına başvurmaları uygundur.
Ayak problemlerinde genetiğin yüzdesi kaç?
Düz tabanlık , kalça açısal problemleri, kaval kemiği açısal problemleri , genetik geçiş gösteren rahatsızlıklardır . Ebebeyinlerden birinde bu rahatsızlardan birinin olması durumunda çocuklarda bu hastalıkların izlenme oranı artar .
Çocuğumun düz taban olup olmadıgını küçük bir muayeneyle anlayabilirmiyim?
Ebeveyinler çocuklarıyla ilgili belli başlı birkaç problemi yapacakları basit gözlemlerle anlayabilirler. Çocuklarda 3-4 yaş civarında aktivitenin artmasıyla bebaber erken yorulma bacak ve diz ağrısı , basketbol ve benzeri sporlarda zıplamayla ilgili problemlerin izlenmesi düz tabanlık için son derece tipik belirtilerdir. Bu belirtileri olan çocukların ortopedi uzmanları tarafından değerlendirilmeleri gereklidir. Çocuklarda ayakta içe basma yürüme esnasında dengesizlik, yalpalama, 3 yaşına kadar doğal olarak kabul edilmektedir. Ancak 3 yaşından sonra yürüme refleksinin tamamlanmış olması nedeniyle bu bulguların olduğu çocukların ortopedistler tarafından değerlendirilmesi uygundur. Ayrıca ayak başparmağının yukarı kaldırılmasıyla ayak iç kavisinin oluşup oluşmadığınında kontrolü aileler tarafından basitce yapılabilir. Baş parmağın yukarı kaldırılmasıyla kavis gelişiminin gelişmediği çocuklarda düz tabanlık olma ihtimali yüksektir. Aynı şekilde çocuğun ayağı havadayken iç kavisi varken yere bastığı zaman bu kavisin ortadan kaybolması klasik olarak esnek düz tabanlık tanısı için tipik bir bulgudur. Bunun izlendiği çocuklarında ortopedik muayene için ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurmaları gerekmektedir.
Mother and Baby Dergisi – Selim Muğrabi
